ေရြးေကာက္ပြဲ သပိတ္ေမွာက္ျခင္းက “ေရြးခ်ယ္စရာ လမ္းတခု”ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာဆို
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေကာ့မႉးမွာ မိန္႕ခြန္းေျပာစဥ္ (ဓာတ္ပံု – တင္ထက္ပိုင္ / ဧရာဝတီ)
သူ႕ကို သမၼတ ျဖစ္မလာႏိုင္ေအာင္ တားဆီးထားသည့္ စစ္တပ္က ေရးဆြဲထားေသာ အေျခခံဥပေဒကို မျပင္ဆင္ရေသးပါက က်င္းပေတာ့မည့္ သမိုင္း၀င္ေရြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္ျခင္းက ေရြးခ်ယ္စရာတခုဟု အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
Reuters သတင္းဌာနႏွင့္ ဧၿပီလ ၃ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အေနျဖင့္ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ အသင့္ျဖစ္ေနခဲ့ေသာ္လည္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဘက္က ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး အေပၚ႐ိုးသားျခင္း မရွိဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲကိုလည္း ေရႊ႕ဆိုင္းလိုက္ႏိုင္သည္ဟု ေျပာခဲ့သည္။
ႏွစ္ ၅၀ ခန္႔ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ အာဏာရရွိလာခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အရပ္သားတပိုင္း အစိုးရအေပၚ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ၏ ခ်ီးမြမ္းေျမွာက္ပင့္မႈမ်ားေၾကာင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို ေက်နပ္ေရာင့္ရဲသြားေစခဲ့သည္ဟုလည္း ဆိုသည္။
ဦးသိန္းစိန္၏ အစိုးရႏွင့္ ပတ္သက္၍ သေဘာထားတင္းမာသည့္ အစိုးရဟု ရည္ညႊန္းခဲ့ေသာ္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ အထိ ၁၅ ႏွစ္ၾကာ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းထားခဲ့သည့္ စစ္တပ္ႏွင့္ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း အေလးအနက္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု မေျပာင္းလဲပါက သူ၏ ပါတီက ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ ရွိမရွိ ေမးျမန္းသည့္အခါ “ေရြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္တာက အေကာင္းဆံုး ေရြးခ်ယ္မႈလို႔ က်မတို႔ မထင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်မတို႔က ဒါကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားရ မယ့္အထဲက လံုး၀ ထုတ္ပယ္မွာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ က်မတို႔ ေရြးခ်ယ္စရာေတြအတြက္ တံခါးဖြင့္ထားပါတယ္” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေျပာသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ႏို၀င္ဘာလတြင္ က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ၏ အေရးပါမႈကို သူက လက္ခံေၾကာင္း ေျပာၾကားၿပီး “က်မတို႔ ဒီမိုကေရစီ လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ရွိမရွိကို မွန္ကန္စြာ ျပသမယ့္ စမ္းသပ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ရွင္းျပခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနာက္ဆံုးက်င္းပႏိုင္ခဲ့သည့္ စစ္မွန္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ေသာ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ NLD ပါတီက မဲ အျပတ္အသတ္ျဖင့္ အႏိုင္ရရွိခဲ့ေသာ္လည္း စစ္တပ္က ရလဒ္ကို ပယ္ဖ်က္ပစ္ခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း တေယာက္ျဖစ္သလို ယခင္ စစ္အစိုးရလက္ ထက္က အေရးပါသူတဦးလည္း ျဖစ္ခဲ့သူ ဦးသိန္းစိန္ေခါင္းေဆာင္ေသာ အစိုးရကို ေပၚေပါက္ေစခဲ့ၿပီး မသမာမႈမ်ားစြာရွိသည္ဟု အမ်ားစုက သေဘာထားသည့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေရြး ေကာက္ပြဲကို NLD ပါတီက သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ပါသည္။
ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားကို ဆက္တိုက္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယခုအခါ တြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးက ရပ္တန္႔ေနသည္ဟု ျပည္သူအမ်ားအျပားက ခံစားေနၾကရၿပီး အင္အားႀကီးမားေသာ စစ္တပ္ ကလည္း မဲဆႏၵေပးျခင္း အေပၚ လႊမ္းမိုးႏိုင္ရန္ ထပ္မံ လုပ္ေဆာင္လာသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ပထမဆံုးေတြဆံုခဲ့စဥ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးသိန္းစိန္ ႐ိုးသားမႈရွိေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခ်ိန္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါ။
“တကယ္လို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႐ိုးသားခဲ့ရင္ က်မတို႔ အခုထက္ပိုၿပီး ေရွ႕ကို အမ်ားႀကီး ေရာက္ေနေလာက္ၿပီ” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈကို ေရြးေကာက္ပြဲကို အခ်ိန္ဆြဲႏိုင္ရန္ အတြက္ ဦးသိန္းစိန္က အသံုးခ်သြားမည္ကို စိုးရိမ္ေၾကာင္းလည္း သူကေျပာသည္။
ျမန္မာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္
လာမည့္ ဇြန္လ တြင္ အသက္ ၇၀ ျပည့္မည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ ယခုႏွစ္သည္ အေရးပါသည့္ ႏွစ္ တႏွစ္ ျဖစ္ပါသည္။
သူႏွင့္ NLD ပါတီ၀င္ ၄၂ ဦးတို႔ ၂၀၁၂ တြင္ က်င္းပသည့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွ တဆင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုအခ်ိန္မွ စ၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္က အစိုးရအေပၚလိုက္ေလ်ာမႈမ်ား ေပးခဲ့ေသာ္လည္း အနည္းငယ္သာ ျပန္လည္ရရွိခဲ့သည္ဟု ေ၀ဖန္မႈမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း ဆင္းရဲႏြမ္းပါးၿပီး တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစံုလင္မ်ားျပာသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အေကာင္းဆံုးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ အျဖစ္သတ္မွတ္ထားသူက ပိုမိုမ်ားျပားစြာ ရွိေနေသးသည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားက ၅၃ သန္းေသာ ျပည္သူမ်ား၏ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားကို ျမင့္တက္ေစခဲ့ေသာ္လည္း ျပည္သူအမ်ားစု၏ ဘ၀မ်ားက တိုးတက္လာ ျခင္းမရွိေသးပါ။
ယခင္စစ္အစိုးရက ေရးဆြဲေပးခဲ့ေသာ အေျခခံဥပေဒအရ လႊတ္ေတာ္တြင္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို စစ္တပ္မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ရယူထားၿပီး အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးမွန္သမွ်ကို ပယ္ခ်ႏိုင္သည့္ အေနအထားတြင္ရွိေနသည္။
ႏိုင္ငံျခားသား ဇနီး၊ ခင္ပြန္း သို႔မဟုတ္ သားသမီးမ်ား ရွိေနသူကိုလည္း သမၼတေလာင္း ျဖစ္ခြင့္မွ တားျမစ္ထားသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ကြယ္လြန္သူ ခင္ပြန္းႏွင့္ သား ၂ ေယာက္မွာ အဂၤလန္ ႏိုင္ငံသားမ်ားျဖစ္သည္။
သမၼတရာထူးသည္ သူ႔အတြက္ လက္လွမ္းမီႏိုင္ေသးသည္ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေျပာသည္။ “ဘာေၾကာင့္ မျဖစ္ ႏိုင္ရမွာလဲ။ အေျခခံဥပေဒဆိုတာ အေသ မဟုတ္ဘူးေလ” ဟု သူက ဆိုသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ျပင္ဆင္ေရးမွာ အစိုးရေပၚတြင္ မူတည္သည္ဟု သူက ၀န္ခံခဲ့သည္။ ယခုအင္တာဗ်ဴးတြင္ သေဘာထား တင္းမာသည့္ အစိုးရဟု အႀကိမ္ႀကိမ္ ရည္ညႊန္းခဲ့ပါသည္။
“သူတို႔က ေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းေရး ဒါမွမဟုတ္ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ဒါမွမဟုတ္ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵကို အေလးအနက္ ေျပာဆိုေရး ေတြကို စိတ္မ၀င္စားၾကဘူး။ အလယ္အလတ္ သေဘာထားရွိသူေတြလို႔ ေျပာဖို႔ေတာင္ ခက္ပါတယ္” ဟုလည္း သူက ဆိုသည္။
အျခားေသာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား အတြက္ အင္အားျဖစ္ေစရန္ ေမွ်ာ္လင့္ၿပီး အေမရိကန္၏ ခ်ီးမြမ္းမႈမ်ားကိုလည္း သူက ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့သည္။
“သူတို႔က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ပိုလုပ္လာေအာင္ အမွန္တကယ္ အားေပးတာလား ဒါမွမဟုတ္ ပိုၿပီး ေက်နပ္ေရာင့္ရဲ လာေအာင္ လုပ္ေနတာ လားလို႔ က်မ ေမးရပါလိမ့္မယ္ ” ဟု သူကေျပာသည္။
“အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက ေယဘုယ်အားျဖင့္ အရမ္း အေကာင္းျမင္ၾကတယ္။ မွန္ကန္တဲ့ သံသယ အနည္းငယ္ ထားျခင္းက လူတိုင္းအတြက္ အဆင္ေျပဖို႔ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါလိမ့္မယ္။”
အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမားျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဒုတိယေျမာက္ ခရီးစဥ္မသြားေရာက္မီ ႏို၀င္ဘာလအတြင္းတြင္ အေမရိကန္ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးအတြက္ အေမရိကန္ အစိုးရက ဖိအားမေပးရန္ ဆံုးျဖတ္ထား သည္ဟု ႐ိုက္တာ သတင္းဌာနသို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အစိုးရႏွင့္ ဆက္ဆံေရး အဆင္ေျပမႈကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းလို၍ ျဖစ္ပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက စြန္႔လႊတ္ထားလိုက္ၿပီဟု မခံစားရေၾကာင္း အေမရိကန္တြင္ မိတ္ေဆြ ေကာင္း မ်ား ရွိေၾကာင္းေျပာသည္။
စစ္တပ္ ဆင္ထားတဲ့ ဂြင္
လံုး၀ လိုအပ္သည့္ အခ်က္မွာ စစ္တပ္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးကို ေကာင္းမြန္ေအာင္ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ရန္ ျဖစ္သည္။ “တပ္ မေတာ္နဲ႔ က်န္တဲ့ ျပည္သူေတြၾကားမွာ ကြဲျပားေနတဲ့ ႏိုင္ငံတခု မျဖစ္သင့္ပါဘူး”ဟု သူကေျပာသည္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က စစ္တပ္အေပၚေပ်ာ့ေျပာင္းသည့္ သေဘာထားရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည့္ အတြက္ သူ႔ကို ေထာက္ခံသူမ်ား စိတ္ပ်က္ခဲ့ရသည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဖခင္ ျမန္မာ့ လြတ္ လပ္ေရး သူရဲေကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ထူေထာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေနာက္က နံရံ ေပၚ တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ႐ုပ္ပံုကို ခ်ိတ္ဆြဲထားသည္။
သူ႔ကို ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားက ပရိယာယ္ျဖင့္ အႏိုင္ယူေနသည္ဟု ေ၀ဖန္မႈမ်ားကိုလည္း သူက ျငင္းပယ္ခဲ့သည္။
“သူတို႔ရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကုိ လြယ္လြယ္နဲ႔ မစြန္႔လႊတ္ဘူးဆိုတာကို က်မတို႔ အၿမဲတမ္းသိခဲ့ပါတယ္။ က်မတို႔က က်မတို႔ရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းအတြက္ ရပ္တည္ရမယ့္ အခ်ိန္ရွိပါတယ္။ စည္းမ်ဥ္းေတြထဲက တခုဟာ အတိတ္ကို ျပန္လည္ တူးဆြမယ့္အစား အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ျဖစ္သင့္တဲ့အခ်ိန္လည္း ရွိပါတယ္။”
႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာဆိုရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့သည္ဆိုသည့္ စြပ္စြဲမႈမ်ားကိုလည္း သူက ပယ္ခ်ခဲ့သည္။
“က်မက တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး အေၾကာင္းေျပာတဲ့အခါ၊ အၾကမ္းဖက္မႈမွန္သမွ်ကို က်မတို႔ ႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္းေျပာတဲ့အခါ ဘယ္သူမွ စိတ္မ၀င္စားၾကဘူး။ ဒါက သတင္းမဟုတ္ဘူးေလ” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။